De tien grootste mbo-instellingen van Nederland hebben de handen in elkaar geslagen en bieden met elkaar een geweldig open aanbod van keuzedelen, minoren en certificeerbare cursussen voor alle mbo-studenten van Nederland! Zo kan elke student vanuit elke instelling zelf kiezen welk keuzedeel hij bij welke expert of bedrijf gaat volgen en het examen/het certificaat wordt automatisch erkend door de eigen school en de bedrijven. Ook als door krimp een bepaalde opleiding niet beschikbaar is op de eigen school of als de student een hele andere studie doet. De scholen zorgen voor een optimale begeleiding van alle studenten, ongeacht waar deze ingeschreven staan. En keuzedelen die sterk arbeidsmarktgericht zijn leiden gegarandeerd tot werk! Dat is ongeveer het beeld dat ik overhield aan onze Open Brainstormsessie Keuzedelen vorige week donderdag. De droom, de stip op de horizon: zou het ons lukken om over vijf jaar de eerste pilots te realiseren?
Open Brainstorm: de krachten bundelen voor een optimaal keuzedelenprogramma
Zo aan het eind van het schooljaar spetterde en bruiste het van de ideeën onder de ca. 20 collega’s (domeinmanagers, beleidsmedewerkers, projectleiders LLO, directeur Onderwijs, i-coaches en instructional designers). De werkvormen waren vanzelfsprekend gekozen om tot gesprek en co-cretie te komen. De eerste open brainstorm draaide om de vraag: ‘Welke kansen zie je als het gaat om een college-overstijgend keuzedelen programma binnen ROC van Amsterdam-Flevoland?’. Onze whiteboard muur van 4 meter was leeg. De opdracht was dat iedereen alles mocht opschrijven, maar alleen als je eerst goed leest wat de anderen schrijven. Dus een nieuw onderwerp openen mag, maar voor de rest vooral door-associëren op elkaars ideeën. Het resulteerde in zeer levendige gesprekken waarin men elkaar vragen stelde en steeds een stap verder kwam. En in een geweldig gevulde muur waarin eigenlijk alle belangrijke kansen zichtbaar werden, compleet met uitroeptekens, slogans en aandachtspunten. Sofie Heemskerk vatte dit als volgt samen:
Waarom deze bijeenkomst?
Wij hebben 12 prachtige MBO-Colleges verspreid over een veelvoud aan vestigingen en alle opleidingsteams organiseren zelf de keuzedelen voor hun studenten. Op een enkel college wordt wel samengewerkt aan generieke keuzedelen maar wij benutten nog niet elkaars capaciteit binnen de domeinen en de andere colleges. Met het vrijgeven van keuzedelen in 2025 en de ambities om flexibeler en actueler in te kunnen spelen op de wensen vanuit het bedrijfsleven bieden keuzedelen en minoren bij uitstek geweldige kansen. Daarom is een Werkgroep Keuzedelen afgelopen jaar hard aan de slag gegaan met bijvoorbeeld het onderzoeken hoe het examineringsproces en voortgangsproces beter kan. Er liggen ook vragen om gezamenlijk content te ontwikkelen en voorzichtige ambities tot samenwerking. Deze open brainstorm is een eerste stap om de wensen, hoofdbrekens en kansen op een rijtje te zetten.
Uitsplitsing in vier aandachtsgebieden
De volgende werkvorm is een draaimolen waarin de groepjes collega’s zich steeds met een gespreksleider buigen over een van de vier aandachtsgebieden. Het eerste aandachtsgebied gaat over ambitie&beleid. Wat zijn onze ambities voor de komende jaren, wat is de visie die daarbij hoort, waar moeten we beleidsmatig aan denken? Het tweede aandachtsgebied betreft de stakeholders. Wie moeten er allemaal betrokken worden bij een keuzedelenprogramma? Wat is tekenend voor elke stakeholdergroep? (denk aan bedrijven, BBL, LLO, docenten etc). Het derde aandachtsgebied betreft Onderwijskwaliteit, wat is belangrijk als het gaat om onderwijsontwerp en onderwijsontwikkeling, waar moeten we aan denken (bijvoorbeeld blended werken, examinering, uitvoering). En het vierde aandachtsgebied is systemisch (en ict). Wat is nodig aan functionaliteiten, platforms, administratie etc, waar lopen we nu tegenaan? De groepen draaien elke tien minuten door en de gespreksleiders zorgen ervoor dat men op de hoogte is van het werk van de vorige groepjes en dat hierop wordt doorgeborduurd.
(Veranderkundig-) meerjarenplan
De laatste werkvorm was het pittigst. Marieke Kuijper trapte af met de ambitie over 5 jaar: ‘Over vijf jaar hebben we een landelijk modulair en door iedereen te volgen keuzedeelprogramma voor initieel onderwijs en LLO’ (certificeerbaar in de maak). Zij vulde de eerste lijn met bijbehorende ‘eerste stappen’ speerpunten voor schooljaar 2023-2024 en 2024-2025. De andere gespreksleiders vulden daaronder ook elk een ‘lijn’; wat betekent die ambitie en die speerpunten dan voor mijn aandachtsgebied, in ogenschouw nemende wat we allemaal hebben besproken? Door dit slotakkoord ontstond een eerste programma-outline waar natuurlijk nog veel aan gewerkt moet worden. Een geweldig concreet resultaat wat als basis kan dienen voor een eventuele programmatische aanpak. Directeur Onderwijs Judith Veltman vatte de sessie samen op product en proces, gaf aan veel zin te hebben om de opbrengsten verder te brengen in de organisatie samen met Marieke en natuurlijk de Werkgroep Keuzedelen. En tot slot dat zij (wederom-) de werkruimte van Team Content Creation verlaat met meer energie dan toen ze vanmorgen binnenliep. De collega’s beaamden dit, het mooiste compliment dat we konden krijgen zo vlak voor de vakantie. Dank allen voor de geweldige ideeën, de bruisende energie en zeker ook de gezelligheid!
