Unsplash-Logan Weaver

Keuzedelen: reuze keuze in de sport!

Keuzedelen spotten

Ik heb een leuke hobby, ‘Keuzedelen spotten‘. Ik lees de titels en stel me voor wat al die cursussen inhouden en stiekem ben ik dan een beetje jaloers op onze mbo studenten die kunnen kiezen uit keuzedelen als 2D-tekenen, Ambachtelijke Ijsbereiding, Artistiek Inzicht, Journalistiek in de AV, Bierkennis. Keuzedelen zijn verplicht voor studenten, voor niveau 4 geldt vanaf dit jaar dat 720 sbu verplicht is (een keuzedeel beslaat meestal 240 of 480 sbu). Vanaf 2024 hoeven keuzedelen niet meer gekoppeld te zijn aan de opleiding (kwalificatie). YES! Vrij kiezen!

Keuzedelen: iets te kiezen hebben

Zonder al te veel op de (pittige introductie-) geschiedenis en steeds veranderende regelgeving rondom de keuzedelen in te gaan, spreekt het idee erachter mij enorm aan. Mits goed uitgevoerd door de school vormen keuzedelen een verrijking, meer mogelijkheden om in te spelen op de actualiteit in de arbeidsmarkt en de regio en ze bieden studenten voor een deel van hun opleiding keuzes om zich verder te verdiepen in een favoriet vakgebied of juist iets nieuws erbij te leren (verbreden). De school moet ervoor zorgen dat de student ook echt ‘iets te kiezen’ heeft, in de magerste vorm gaat dat om een keuze uit 2, maar gelukkig bieden steeds meer scholen een breder palet aan door de samenwerking te zoeken met meerdere opleidingsteams of zelfs vestigingen.

Domeindag Sport

Tijdje geleden was ik op de Domeindag van onze sportopleidingen en hoorde dat binnen dit domein al lang voordat keuzedelen ingevoerd werden, een samenwerking bestond om studenten mee te laten doen op elkaars vestiging bij ‘Specialisaties’. Wat gaaf! Hoe is dat dan zo ontstaan? Hoe werkt het? Wat gaat goed, wat minder, wat kunnen we daarvan leren? Hoogste tijd om mijn collega Arjen Wassenaar te vragen hoe het zit.

Specialisaties in de sport

Arjen: ‘De sport kent natuurlijk al heel lang allerlei specialisaties zoals Wintersport, Buitensport, Fitness instructeur, Sportmassage, Juniorenvoetbal etc. We kunnen niet elke specialisatie op elke vestiging aanbieden, dus mochten studenten een deel van deze specialisaties volgen op andere locaties. Toen de keuzedelenverplichting op ons af kwam in 2016 was het alleen maar logisch om door te schakelen op dat wat we al hadden liggen’.

Van specialisatie naar Keuzedeel

‘Dat lijkt heel eenvoudig maar we liepen/lopen toch wel tegen van alles aan. Die specialisaties kennen bijvoorbeeld een verschil in zwaarte, niet alleen in aantallen uren maar ook wat een student moet kunnen om met goed gevolg af te sluiten. We moesten de cursussen laten aansluiten bij examens, kwalificatiedossier, het moest geïnstitutionaliseerd worden, geregistreerd als BOT-uren etc. Alles moest ineens grootser en formeler. Het mooie is dat zo’n kwalificatie vaak ook een bond- of branche-certificaat kan opleveren voor de student, maar daar moet deze dan vaak wel apart voor betalen. Dat kan een gevoel van ongelijkheid geven. Als een student al eerder zo’n branche certificaat heeft gehaald dan kan hij vrijstelling aanvragen bij de examencommissie, maar dat moet allemaal wel op tijd aangevraagd en gematcht worden. Er zijn keuzedelen die elke vestiging zelf wel heeft, zoals Fitness Instructeur. Maar voor andere keuzedelen heb je een specifieke docent nodig en die zit dan bijvoorbeeld in Amsterdam Zuid of in Hilversum’.

Uitdagingen

‘Dinsdag is in principe voor alle studenten van alle vestigingen ‘keuzedelendag’. Maar sommige keuzedelen zijn op woensdag, bijvoorbeeld omdat je een docent met twee specialisaties niet kunt splitsen. Dat geeft uitdagingen. De keuzedelen duren een jaar dus het is wel belangrijk dat ze de eerste drie keer op de juiste vestiging in de juiste groep aanwezig zijn. Dat loopt niet altijd vlekkeloos en het is voor een mentor een gedoe om uit te zoeken welke studenten wel of niet op zijn komen dagen op welk sportveld in welke plaats. Daardoor ligt op de loer dat een student al een aantal keer niet is geweest voordat de mentor daar achter komt. De docent heeft ook niet echt een binding met een student die hij maar kort per week even ziet, de begeleiding is anders dan bij je ‘eigen’ studenten die je goed kent. Op elk college is gelukkig een keuzedeel-coördinator, dat helpt om de lijnen kort te houden. Het monitoren hoe de studenten het doen op afstand is een van onze grootste uitdagingen’.

Studenten van andere opleidingen – Kunnen nog niet meedoen aan de sportkeuzedelen. Het is nu al best complex en we gaan wel uit van een bepaalde basiskennis, bijvoorbeeld dat studenten hebben geleerd om leiding te geven aan groepen en groepsprocessen. Ook op sportief gebied hebben ze natuurlijk een basis’.

Conclusie

OK dus er zijn geweldige kansen maar er zijn toch ook echt wel wat overwegingen voordat je een breed programma ‘uitrolt’, waarbij je vooral moet denken aan het goed monitoren en begeleiden van in ieder geval de eerste weken. Dank voor een leuk en leerzaam gesprek Arjan Wassenaar!