Dr. D.H.J. van Breukelen, Associate Lector Fontys, verzorgde vanavond een interessante presentatie over e-learning. Natuurlijk veel bekende zaken maar nu wij met ons team midden in allerlei herontwerpsessies met docenten zitten, best tof om even op een rijtje te zien wat de belangrijkste principes zijn van een effectief e-learning design. Vooral een bevestiging dat we met onze ontwerpsessies waarbij vakdocenten van verschillende colleges, studenten en bedrijven meedenken met het basisontwerp van een module, absoluut het goede doen!
Terminologie – Maak je niet teveel zorgen over welke terminologie wordt gebruikt voor wat je aan het doen bent (blended, hybrid etc.), maar richt je op de didactiek en de interactie. Voor e-learning is synchrone en asynchrone interactie noodzakelijk. Voor synchrone interactie worden een aantal tools aangehaald zoals menti, simulaties. En op afstand heb je iets als Teams of Zoom nodig. En voor asynchrone interactie online denken we aan opgenomen colleges en fora. Ten slotte asynchroon combi F2F, dat levert een klein dilemma op om op voorbeelden te komen, maar VR kan hier een oplossing voor zijn (bijvoorbeeld de bijzondere vorm voorgeprogrammeerde leerlingen die je F2F lesgeeft).
Vanzelfsprekend kun je de vakjes ook proberen te vullen ‘zonder tech’. Dat lukt wel bij synchroon/F2F, en ook bij distance/Asynchroon. Dan heb je absoluut ICT nodig, wat dus aantoont dat ICT een noodzakelijkheid is (denk ook aan SAMR-model). Dit heeft voor de onderzoeksgroep geleid tot de focus van het onderzoek: ‘Wat zijn nou de methoden die de afgelopen 20 jaar gebruikt zijn om e-learning te ontwerpen en ontwikkelen, wat werkt wel, wat werkt niet?’. Wat veroorzaakt of remt het leren nu eigenlijk? Wat zijn nu de belangrijkste principes om tot een hoog leerrendement te komen?
Authentiek en actief leren – Op het spectrum ‘docent-regie tot student-regie en de verticale as ‘authentiek en niet-authentiek’ blijkt duidelijk dat student-gecentreerd en authentiek leren van cruciaal belang zijn. In het bijzonder worden genoemd: contextrijke leertaken, casussen om voorkennis te activeren, uitdagende en gevarieerde leeractiviteiten, activerende lees- en kijk-strategieën, experimenten, conceptmapping. Kies niet altijd voor dezelfde tool of werkvorm. Zorg voor creativiteit, spreek ook hogere orde denkvaardigheden aan!
Scaffolding op inhoud en proces – Zorg voor behapbare stappen, niet te langzaam, niet te snel. Gebruik synchrone momenten vooral voor verdieping, niet voor kennisoverdracht! Voorkom een overkill aan informatie op die momenten, bewaar vido’s voor asynchrone oefening. Gebruik verschillende soorten media, kleuren, pijlen en symbolen. Maak het niet te complex, gebruik 1 content management system, alles in 1 omgeving. Proberen studenten die sneller zijn, uit te dagen terwijl anderen extra hulp en begeleiding krijgen. Niet iedereen kan door dezelfde trechter, dan haakt men af.
Leren met en van elkaar – Samenwerkend leren kan in chatrooms, discussie, blogs etc, anders haken deelnemers af. Je voelt je eenzaam en niet gemotiveerd. Organiseer dit gevarieerd, gebruik goede discussietools kies voor Padlet in de klas. Studenten moeten elkaar zien als vertrouwde partners in het leerproces. Tools kunnen hierbij helpen. Stimuleer studenten om elkaar actief te helpen, laat hen voor elkaar video’s, bronnen etc. maken en elkaar feedback geven.
Formatieve strategieën zijn enorm belangrijk omdat deze inzicht geven of studenten ook daadwerkelijk aan het leren zijn. Gebruik meerdere momenten en strategieën met checklists, reflectiekaarten, hogere-orde-denkvaardigheden. Monitor de voortgang van de studenten, hoe bewegen zij zich, welke strategieën zetten ze in?
Hoe ontwerp je dan? – Een aantal ontwerpprincipes springt er duidelijk uit:
- Toegankelijk en gebruiksvriendelijk
- Er is geen kant en klaar recept
- Voorkom overkill, werk strak naar de doelen en skip wat niet nodig is
- Ontwerp samen met diverse expertises (verschillende docenten, bedrijven, studenten etc)
- Traditionele lessen kun je NIET omzetten! Je moet een herontwerp maken!
- Backward design: Werk van achteren naar voren. Wat zijn de leerdoelen, onderwerpen, kennis en vaardigheden. Hoe, wie, wanneer moeten de activiteiten plaatsvinden en in welke setting.
- Je werkt NIET met een boek dat bepaalt wat de structuur is.
Start met een whiteboard ontwerp waarin je eerst gaat brainstormen met elkaar. Wat is belangrijk? Wie is de doelgroep? Beantwoord met elkaar alle wie wat waar waarom vragen en associeer daarop door. Vergeet niet te differentiëren en uit te dagen.
Wat ik vooral meeneem is dat we enerzijds op de goede weg zijn en anderzijds dat we best wat meer mogen experimenteren met afwisselende werkvormen en opdrachtsoorten. Niet te voorspelbaar worden! En ik heb nog meer zin om studenten te betrekken bij het ontwerpen en ontwikkelen van gevarieerd leermateriaal!
Links naar de presentatie, de poster, het artikel.
