Het docententeam van opleiding X is een dag op de hei. Het dagelijkse onderwijs moet flexibeler, meer blended, meer maatwerk. ‘We moeten met studenten kunnen versnellen, verdiepen en verbreden, daarom moet het curriculum op de schop’, was de aanleiding vanuit management in een notendop. In de ochtend zijn een aantal werkvormen geweest waarin groepjes docenten ‘out of the box’ hebben gedacht, ambities hebben opgesteld, twijfels hebben geuit. Tijdens de lunch zit een groepje met elkaar te discussiëren. ‘Weet je, ik zie ook wel in dat mijn lessen soms saai zijn of dat opdrachten niet goed aansluiten, ik gebruik die lesmethode en die geeft eigenlijk precies aan wat ik per week behandel. Daardoor zie ik niet echt in hoe ik zou kunnen differentiëren, laat staan bepaalde studenten laten versnellen. Maar de structuur die de methode biedt is wel heel fijn en zo weet ik zeker dat ik alles behandel’.
Discussie in het onderwijsteam
De discussie loopt verder ongeveer langs deze lijn: ‘Hebben we al die methodes, boeken en licenties eigenlijk wel echt nodig? Want voor mijn vakgebied sluit de inhoud vaak niet aan bij wat studenten leren op stage of wat ze in bedrijven nodig hebben..’. – ‘Wat zou er gebeuren als we zelf de opdrachten en het leermateriaal zouden maken? Je hoort steeds vaker dat studenten liever leren van filmpjes en korte opdrachten?’ – ‘Op zich hebben we de kennis natuurlijk best wel in huis en we kunnen samenwerken met de bedrijven, maar we hebben geen tijd of kennis om goed leermateriaal te maken, dat is een vak op zich’. – ‘Maar dat zouden we misschien ook wel kunnen uitbesteden, M. zei net dat er best wel budget beschikbaar is…’
De oplossing!
Al snel komt iemand op de proppen met een bekend bedrijfje of een uitgeverij dat materialen op maat kan ontwikkelen. De adviseur van dat bedrijf heeft een ijzersterk verhaal: ‘Jullie hebben de kennis, de partnerbedrijven, de docenten en een goed beeld van de doelgroep. Wij hebben de kennis en ervaring hoe je kwalitatief hoogstaand leermateriaal maakt. Samen komen we er wel!’. In de offerte staat in de kleine letters dat alle rechten op het materiaal bij het bedrijf komen te liggen en dat het hen vrij staat om het verder te vermarkten aan andere scholen. De cursussen, keuzedelen of leerpaden worden opgebouwd in platform Y, waarvan het bedrijf eigenaar is. Zij zullen het platform netjes onderhouden en voor het gebruikersbeheer zorgen. Als er in de toekomst aanpassingen gedaan moeten worden in het materiaal, dan kan dat alleen door een nieuwe opdracht te verstrekken aan het bedrijf. Maar verder is het een geweldige deal en het eerste prachtige nieuwe materiaal wordt al binnen no-time opgeleverd!
En dan begint het te knagen
Toch begint het na een tijdje bij een aantal docenten te knagen. Studenten moeten namelijk best forse licentiekosten betalen om het materiaal te gebruiken. Docenten kunnen het materiaal zelf niet eenvoudig aanpassen. Er zijn inmiddels best veel verschillende platforms ontstaan voor alle vakgebieden waardoor het lastig is om overzicht te houden over het leerproces en het is niet helemaal duidelijk hoe met de gegevens van de studenten omgegaan wordt. Studenten laten verbreden door de cursussen van andere opleidingen te laten doen kan ook niet zonder extra licentiekosten. Het gekke is dat er op school een prima leermanagementsysteem is waarin het curriculum, de leerpaden en keuzedelen gemaakt, beschikbaar gesteld en gedeeld zouden kunnen worden. Maar dat werkt niet want alles staat op platforms van externe bedrijven en het docententeam is geen eigenaar meer van de ‘eigen’ content.
Het cirkeltje is helaas weer rond
Korte tijd laten beginnen studenten en docenten steeds ontevredener te worden. ‘Ik mis de vrijheid in het materiaal om op de actualiteit in te spelen’, zegt een docent op een studiedag. ‘Als ik de methode te weinig gebruik worden studenten boos omdat het zo duur is’. – ‘We hebben twee nieuwe stagebedrijven en die vragen om ander soort skills van onze studenten, maar ik kan dat niet aanpassen op het platform zonder dat we weer duizenden euro’s kwijt zijn. – ‘Ik zou graag willen dat leerlingen op het vmbo al kunnen beginnen met leren en kosteloos gebruik kunnen maken van ons leermateriaal’, zegt een andere docent. ‘Studenten vinden het jammer dat ze niet meer bij het materiaal kunnen als ze eenmaal van school af zijn’. De fuik zit dicht.
Hoe voorkom je die fuik?
Het is vooral belangrijk om niet te snel in oplossingen te schieten. Vergelijk verschillende scenario’s, doe goed onderzoek wat er al aan materiaal bestaat op platforms van consortia, voor Open Leermateriaal, bij de partnerbedrijven, bij andere scholen en opleidingsteams. Tijdrovend? Ja, dat is een investering maar zeker de moeite waard!. Wellicht kunnen studenten ook helpen bij dit uitzoekwerk (maak er een challenge van!). Kun je niet klein beginnen, bij 1 vakgebied, bij 1 leerjaar?
Als je materiaal wilt laten maken door experts of het ontwikkelwerk samen wilt doen, let er dan op dat het eigendomsrecht/auteursrecht bij de school komt te liggen en dat het materiaal ontwikkeld en beschikbaar gesteld wordt in de eigen software/systemen/platforms. Je betaalt dan alleen voor het ontwikkelen van het materiaal en kunt het daarna zelf bijhouden. Of kies meteen voor het open delen en uitwisselen van materialen met andere scholen/opleidingen, dat levert nog veel meer op!