Zet 13 experts op het gebied van onderwijs, technologie, veranderkunde, e-learning, training en advies bij elkaar in een team en ga voor een gezamenlijk doel. Dan heb je… een feest! Zo heb ik de eerste 10 maanden als projectmanager i-coaches bij ROC van Amsterdam-Flevoland ervaren. Wat een kennis, energie, inspiratie en ontwikkelkracht bij elkaar. Bij een project hoort natuurlijk ook een projectmatige aanpak, maar tegelijkertijd zijn nergens de verschillen tussen colleges, opleidingen, niveaus, ambities en studenten zo groot als in het mbo (het voelt in ieder geval wel zo en ik vind dat heerlijk). Dus hoe doe je dat? Hoe ontwikkel je een werkwijze die recht doet aan die grote situationele verschillen terwijl je toch op dezelfde manier werkt en evalueert? Daar kijk in deze blog op terug en ook al moeten we nog wel wat aanscherpen, we mogen trots zijn op wat we in nog geen jaar tijd, middenin de corona-crisis, hebben neergezet.
Doelstellingen – Hoewel er zeker meer interessante project-deliverables zijn richt het projectteam i-coaches zich op drie hoofddoelstellingen:
1. Docenten ondersteunen bij het verbeteren van hun digitale competenties (pedagogische, didactische en technologische competenties in balans).
2. Het professionaliseren van (het gebruik van-) de digitale leeromgeving en de student-journey.
3. Het verwezenlijken van de onderwijskundige ambities van het team zelf.
Deze drie hoofddoelstellingen kennen een hele sterke onderlinge samenhang, je kunt bijna niet met een doel beginnen zonder dat je vanzelf de andere twee beïnvloedt. Dat is prettig omdat je dan als i-coach daar kunt beginnen waar de energie van het team inzit.
Tooltjes om de tooltjes – Opleidingsmanagers beslissen zelf of ze met een i-coach willen werken of niet. Dat moet ook wel aangezien zij gedurende langere tijd nauw met elkaar moeten samenwerken, de lijnen uitzetten, elkaar vertrouwen etc. Het moet wel passen. Een nieuwe i-coach had laatst een gesprek met een potentiele manager over de eventuele samenwerking. In het gesprek zei de manager; ‘al die tooltjes om de tooltjes, daar zit ik echt niet op te wachten’. ‘Ik ook niet’, zei de i-coach, ‘we werken vanuit de wensen en ambities die het team zelf heeft en zoeken daar samen de meest optimale oplossing bij. Niet andersom’. Toen bleek dat er eerst een gezamenlijk beeld nodig was in dat team besloten ze dus om te starten vanuit de ‘visieversneller’ van Kennisnet:-).
Start project – Vanzelfsprekend vertrokken we vanuit het onderzoek van Kennisnet/saMBO-ICT (wat zijn succesfactoren van het werken met i-coaches? Publicatie Bruggen Bouwen). We hebben ervoor gekozen om ‘dedicated professionals’ aan te trekken om de rol van i-coach invulling te geven, bijna allemaal masters in onderwijskunde of veranderkunde. De aanstellingen zijn tenminste 0,6-0,8 fte en elke i-coach werkt samen met 3 tot 4 opleidingsmanagers en heeft zo 80 tot 130 docenten in de scope. Twee dagen per maand is vaste ‘i-coach teamwerkdag’ waarin we werken aan onze eigen ontwikkeling als team en als i-coach. De i-coaches zijn aangesteld (functie) in hun eigen college (van Hilversum tot aan Almere en van Lelystad tot Amsterdam Westpoort) en hebben een rol in het projectteam. Augustus 2020 startten we met 7 i-coaches, in mei 2021 zijn het er 13. Lees hier hoe i-coach Sofie Heemskerk dit heeft ervaren.
Hoe begin je als i-coach? – De meeste i-coaches kenden hun managers en docenten niet van tevoren. De eerste 2, 3 maanden draaien dus om kennismaken, behoeftepeiling (waar kan ik je nu mee helpen?), teammeetings bijwonen, teamplannen lezen, lessen observeren, veel gesprekken met groepjes docenten, studenten, managers en andere stakeholders. Na drie maanden presenteert de i-coach aan het eigen MT en directie de eerste bevindingen en samen halen ze daar de rode draden uit, prioriteren (waar gaan we de focus op leggen?) en komen tot een ontwikkelingsrichting. Dit zijn dus drie stappen die de i-coach eerst uitvoert, in willekeurige volgorde, om de beginsituatie helder te krijgen:
Stap 1: Inschaling niveau docenten – Toen we begonnen schoten we bijna meteen de tweede lockdown in. Geen goed moment om bij docenten met enquêtes aan te komen over het brede spectrum van digitale competenties. We zijn dus meer vanuit de eigen behoeften van docenten gaan werken. Tijdens de coaching, training, spreekuren etc hebben de i-coaches een holistische inschaling gemaakt van de teams zonder de wens om precies te tellen hoeveel tools iemand wel of niet beheerst. Hoe nieuwsgierig of onthand is iemand? Waar loop je zelf tegenaan in je werk? Wat zijn quick-wins om de online lessen beter te laten lopen? We hebben hiervoor met elkaar een holistisch groeimodel ontwikkeld op basis van het digicompeduframe. Herkenbaar vanuit de (vreemde-) talen met een opbouw van A1 tot en met C2. Dit is het model en een voorbeeld van zo’n inschaling:
Stap 2: Wat zijn de (onderwijskundige-) ambities van het team? – De i-coach onderzoekt zaken als; waar staat dit team, hoe werkt men samen, wat is de visie en waar wil het team naartoe bewegen, hoe ziet het beroepenveld eruit, hoe ziet het huidige curriculum eruit. In gesprekken met de onderwijskundige wordt gekeken naar de plannen/vorderingen op blended onderwijs en met HR wordt gekeken naar de ontwikkeling van het team en de learning en development kant; welke rol vervult de i-coach idealiter in dit plaatje? Hetzelfde framework dient als handreiking om de ambities of ontwikkelpunten van het team en het onderwijsprogramma te duiden. De focusgebieden in de meeste teams zijn in de afbeelding aangegeven.
Stap 3: Hoe zit het met de digitale leeromgeving? – Veel teams staan op de drempel om met het (voor ons nieuwe-) LMS Canvas te gaan werken, andere teams gebruiken Microsoft producten als platform of werken veel met branche specifieke oplossingen. Door als i-coach de huidige digitale leeromgeving samen met studenten te bekijken kan hij/zij zich een beeld vormen van de gebruiksvriendelijkheid, eenduidige inrichting, samenhang tussen de verschillende leeromgevingen, de weergave van voortgang etc. Samen met Dienst ICT wordt gewerkt aan een nieuw optimaal portaal, met de docenten zelf wordt gewerkt aan de ‘onderwijskant’ van de digitale leeromgeving.
Activiteiten van de i-coach – Dat is mooi allemaal, maar wat doet die i-coach dan eigenlijk echt in de praktijk? Zoals gezegd zit er een enorme diversiteit in mbo-opleidingsteams en dus ook verschillen in ambities, concrete doelen, aanpak, samenstelling. Door het palet van de teams te kennen kan een i-coach beter anticiperen op wat docenten nodig hebben. Een docent die ingeschaald is in het A1 gebied is doorgaans het meest gebaat bij coaching trajecten in kleine groepjes terwijl een ‘B1-docent’ uitgedaagd kan worden om een nieuw blended herontwerp te maken. Een ‘B2-docent’ kan zich wellicht ontwikkelen tot kartrekker naast de i-coach of expert worden op een van de competentiegebieden. In de praktijk is het werk van de i-coach dus heel afwisselend, van gesprekken met stakeholders tot het geven van trainingen, van het opstellen van een activiteitenplan samen met een manager tot het beantwoorden van vragen in Teams, van werkvormen op het Smartboard uitproberen tot een inspiratiesessie over blended leren verzorgen. Door twee keer per jaar gezamenlijk te rapporteren verbinden we de activiteiten weer met elkaar:
Hoe worden de i-coaches ontvangen in de organisatie? – We ontmoeten vooral veel dankbaarheid en tevredenheid, waarbij de hoge nood tijdens het afstandslessen natuurlijk flink heeft meegeholpen. De i-coaches hebben in mei ook bewust gesprekken met stakeholders gevoerd, de reacties verzameld en gerubriceerd. De reacties geven een mooi inkijkje in ‘Acht maanden i-coaches bij ROC van Amsterdam-Flevoland’. Ik ben ontzettend trots op alles wat dit team van professionals in dit ‘crazy year’ heeft neergezet!
