Kort, krachtig, digitaal lesmateriaal maken

Nu we zoveel online les blijven geven, voelen steeds meer docenten de noodzaak om hun lessen op een andere manier vorm te geven. Dat is ook niet zo gek, we merken dat het geven van instructie en het uitleggen van (veel-) theorie niet echt prettig werkt in live online groepen. Je kunt dan niet lekker differentiëren, studenten haken af omdat het te moeilijk of te makkelijk is en individuele vragen beantwoorden maakt dat vaak nog erger. In de adviezen en succesfactoren lezen we dat het leren van feiten, uitleggen van theorie en concepten en het doornemen van de basis, eigenlijk niet thuishoort in de online les. Je moet de online lessen juist gebruiken voor interactie, verdiepen, verbinden, discussie en verwerking van de stof.

Vluchtig leren met alleen video

Dus wat je vroeger wellicht meestal in de les deed, moeten studenten zelfstandig tot zich kunnen nemen. Maar hoe dan? Het opnemen van kennisclips door de docent kan natuurlijk helpen, of het inspreken van je PowerPoint. Maar dan loop je een risico van heel vluchtig leren (student heeft de video wel gezien maar niet tot zich genomen) en dan schiet je nog je doel voorbij want dan moet je het in de les overdoen. En niet iedereen heeft een goede digitale leeromgeving om in te richten…

Gratis is zelden gratis

Kortom, docenten zoeken naar manieren om zelf passend digitaal lesmateriaal te maken. Men grijpt daarvoor massaal naar allerlei gratis tools en komt er al snel achter dat je betaalde accounts nodig hebt om daar enigszins fatsoenlijk mee te kunnen werken. Nog los van het feit dat je geen idee hebt wat er met jouw gegevens en die van je studenten gebeurt…

Kwaliteit

Even terug naar de kern, het maken van lesmateriaal door docenten. Daar zijn nogal wat meningen over, zoals docenten kunnen dat niet, het materiaal is slecht doordacht, docenten zouden meer moeten delen met- en leren van elkaar en een uitgeverij kan dat veel beter. Aan de andere kant ben ik in mijn leven heel veel materiaal van uitgeverijen tegengekomen dat helemaal niet zo geweldig was, of in ieder geval niet aansloot bij mijn doelgroep of ambities. Overigens nemen uitgeverijen meestal docenten in de arm om het materiaal (mede-) te maken. En er zijn legio (nieuwe-) mbo-opleidingen waar sowieso geen digitaal lesmateriaal voor te koop is.

Het ontwikkelen van materiaal is een van de competenties van de mbo-docent dus we zouden natuurlijk ook de keuze kunnen maken om hen daarbij te helpen in plaats van alles uit te besteden. Tegelijkertijd moeten we zuinig met de tijd van docenten omgaan en is ‘zelf maken’ echt niet altijd de beste oplossing.

Wensenlijst eigen lesmateriaal

Stel dat we toch aan de slag willen met het maken van digitaal lesmateriaal, wat zouden we dan zoal wensen?

  • Het moet niet heel ingewikkeld zijn om te leren
  • Het moet didactisch goed doordacht zijn, niet alleen video’s maar ook verwerken en oefenen
  • In kleine leereenheden (microlearning) maar wel in samenhang ontwikkeld
  • Het moet liefst gratis en duurzaam gemaakt worden (we willen eigenaar zijn en blijven)
  • We willen niet afhankelijk zijn van een abonnement of leverancier
  • We willen het materiaal gemakkelijk kunnen hergebruiken, delen, kopiëren, aanpassen
  • We willen dat het goed werkt op een mobiele telefoon, het moet eenvoudig werken voor studenten en liefst in onze herkenbare huisstijl uitgeserveerd worden
  • Studenten moeten direct feedback krijgen op hun leeractiviteiten en liefst ook een score
  • De student moet het zelf net zo vaak kunnen gebruiken als nodig is, en ook na de studie kosteloos ter beschikking kunnen houden
  • We willen het materiaal makkelijk kunnen delen (of zelfs ontwikkelen-) met bedrijven
  • We willen dat het materiaal in elke leeromgeving gebruikt kan worden
  • We willen materialen kunnen uitwisselen met andere mbo, hbo en wo scholen

Kansen

Als dat allemaal gerealiseerd kan worden, dan biedt dit het beroepsonderwijs meteen nogal wat kansen:

  • Studenten en niet-studenten kunnen leren wat ze willen, wanneer ze maar willen, in het vakgebied dat ze maar willen, als we dit materiaal zouden verzamelen op een doorzoekbaar platform
  • Ook studenten met beperkte financiële middelen krijgen meer kansen, als dure boeken van de verplichte lijst geschrapt kunnen worden
  • Wendbaar, actueel en persoonlijk onderwijs wordt eenvoudiger te realiseren met kleine digitale leereenheden
  • Het lesmateriaal kan in heel veel verschillende vakgebieden, cursussen of projecten ingezet worden

Dat kan niet allemaal!! zul je denken… Of toch wel? Bij ROC van Amsterdam | Flevoland hebben we formats ontwikkeld voor minimodules die goed schalen op elk device. Docenten leren in minder dan een uurtje hoe zij deze formats voor hun eigen vakgebied en leerdoel kunnen invullen, aanpassen en delen met hun studenten in hun eigen leeromgeving, of dat nu Teams, Canvas, Moodle, Learnbeat of een ander systeem is. Het eerste format is gericht op The Flipped Classroom, bekijk hem vooral ook op je telefoon!