Het Lesbezoek – Mijn eerste lesbezoek in het mbo, ik weet het nog goed. Mijn manager had gevraagd wanneer zij kon komen. Ik selecteerde klas en moment. Liever niet het 7e of 8e lesuur dacht ik. En ook niet het eerste want dan heb ik vaak confrontatietjes met laatkomers, da’s onrustig. Wel die groep die altijd enthousiast meedoet als ik nieuwe werkvormen uitprobeer. Ik besteedde (heel eerlijk-) net wat meer aandacht aan mijn lesvoorbereiding en koos een les waarvan ik wist dat ik die tegen die tijd al een paar keer gegeven had, lekker veilig… Voor de manager en ook voor mijzelf eigenlijk best een omslachtige werkwijze en of het nou echt zoveel opleverde..?
Aanleiding voor nieuwe training – Bij de ROC Academie kwamen een tijdje geleden van verschillende kanten vragen om weer eens een training “Flitsbezoek” te organiseren. Daarin is het de bedoeling om spontaan en kort in een les te observeren vanuit nieuwsgierigheid naar de werkwijze en overwegingen van de docent. Voor een manager (of andere flitsbezoeker) is dit veel minder tijdrovend en wellicht ook leuker. De terugkoppeling is in de vorm van een reflectief gesprekje met een open reflectieve vraag aan de docent, pertinent niet (be-) oordelend bedoeld.
Flitsbezoek – Trainingen voor het leren inzetten van Flitsbezoeken worden door verschillende bedrijven aangeboden (o.a. Bazalt heeft er ook een mooi boekje over uitgebracht). De oorsprong komt van “Three-Minute Classroom Walk-Through” (Carolyn J. Downey). Wij hebben er nu een heel eigen, mbo 2018-Flitsbezoek variant van gemaakt.
Product en proces – We zijn trots op het product (interne training en inhoud) maar ook op het proces en de totstandkoming ervan. Normaal gesproken hoort en ziet de buitenwereld alleen het product maar dit keer lijkt het me leuk om je ook mee te nemen in de aanpak van de ROC Academie; hoe komt zoiets nu eigenlijk tot stand?
Stap 1; Vooronderzoek – Een Flitsbezoek training was wel eens gegeven (een jaar geleden voor het laatst) en onze eerste vraag is dan logisch; hoe hebben de deelnemers zo’n training destijds ervaren? Dan gaat het over de trainer, de inhoud, de vorm en vooral; hoeveel heb je aan de training gehad en werk je er nog steeds mee? Uit gesprekken met 4 managers bleek de volgende hoofdlijn: De training was als professioneel, prettig en leerzaam ervaren. Voor de managers met veel onderwijs-ervaring was de training iets te langdradig, het had compacter gekund. Tussen de workshops door tijd om te oefenen in de eigen praktijk werd zeer gewaardeerd, daarna komen de meeste vragen en is er in de tweede workshop ruimte voor verdieping. Tot slot de inhoud en duurzaamheid. Opvallend was dat alle deelnemers aangaven dat ze de systematiek (korte observaties met een informeel reflectief gesprekje) nog steeds wel inzetten maar dat zij niet overweg konden met de vijf observatievragen. Ze deden slechts een deel van die vragen in de praktijk, of hadden hun eigen observatie manier bedacht. Als reden gaven ze dat ze de vragen niet vonden passen bij de mbo-praktijk.
Stap 2; Waar moeten we verder rekening mee houden? – Het Flitsbezoek is een mogelijk ‘instrument’ dat vanzelfsprekend moet passen bij onze ROC Midden Nederland afspraken, performance cyclus etc. Wij streven een feedback cultuur na waarin collega’s nieuwsgierig zijn naar elkaars werk, zelflerende professionals die willen leren van elkaar. Dit roept de vraag op waarom de Flitsbezoeker altijd een manager zou zijn, de werkwijze moet eigenlijk net zo gemakkelijk geschikt gemaakt worden voor docenten, begeleiders van startende docenten en DIO’s. Waar we verder rekening mee willen houden is dat we willen aansluiten bij wat er al is en dit vooral willen versterken. Denk aan het grote aantal Leerkracht-teams binnen onze colleges, de grote bekendheid van de ‘Zes rollen van de leraar‘ en het programma “Student Succes”.
Stap 3; De juiste koppen bij elkaar – Na wat denkwerk en puzzelen worden een aantal personen betrokken bij het vormgeven van de training “Flitsbezoek nieuwe stijl”. Omdat er veel verwantschap is met Beeldcoaching (in plaats van een video maak je eigenlijk bijna een ‘mentale foto’ in drie minuten) is collega/beeldcoach Marlies van Gendt gevraagd om te helpen bij het opstellen van de observatie-aspecten en de observatievragen. We hebben research gedaan naar bijv. “Wat is een reflectieve vraag? Hoe zorg je ervoor dat je daarna het ‘goede gesprek’ voert?” 
We hebben Functioneel Beheerder Ferdie Baetsen gevraagd om een ‘vragenlijst-appje’ te ontwikkelen (er is ook een papieren versie) en Monique van der Linden van M&C om een icoon/logo te laten ontwerpen. Er werd ook een geschikte trainer gezocht, passend bij de vraag, met kennis van de materie en een prettige stijl. Dat werd Raisa van Winden en ook zij heeft input geleverd.
Stap 4; Plannen, PR, module bouwen – Dit is een fase die vaak tegelijkertijd en een beetje door elkaar heen loopt. In de PR voor een training moet je helder genoeg zijn maar ook nog wat ruimte laten omdat je nog met de inhoud bezig bent. In dit geval hebben we de data gekozen op basis van beschikbaarheid van 4 deelnemers en daarna opengesteld voor anderen. Collega Suzanne Verheij gaat aan de slag met de praktische kant van het verhaal zoals aankondigingen op Intranet, locatie, tijden en catering. Alle benodigde materialen, PowerPoint en achtergrondinformatie wordt in een online module geplaatst zodat er een heldere opbouw en naslagwerk komt voor iedereen. Materialen die nog missen worden ontwikkeld zoals in dit geval een Flitskaart als hulpmiddel.
Stap 5; uitvoeren, evalueren, bijstellen – Tijdens en na afloop van de workshops wordt genoteerd wat er beter kan. Deelnemers zijn docenten, managers en een directeur, een mooi palet en dat werkt heel goed samen. Feedback van deelnemers (bijvoorbeeld op de app) wordt direct opgevolgd en zo ontstaat een steeds betere training. Verder zullen er een aantal feedbackrondes opgezet worden; de opzet en inhoud worden gepresenteerd bij het Team P&O en op onze Leerdag. Hieronder de nieuwe Flitskaart die als hulpmiddeltje dient (en ja, bepaalde kenmerken kunnen in verschillende categorieën geplaatst worden:-) ). Bedankt iedereen voor de samenwerking!
