Differentiatie is zo’n lekker containerbegrip. Er is enorm veel literatuur over geschreven en het blijft boeien. Maar ik denk altijd: laat mij maar zien hoe jij dat doet en hoe dat werkt in het wild. Gisteren op de Landelijke Studiedag van Levende talen was ik in de inspirerende workshop van Babette Meijer (HVA) en Janneke Geursen (Iclon) en ik haalde daar drie praktische insights uit die ik vast wel met je mag delen.
Landelijke Studiedag Levende Talen 2017 – het was weer een feestje, het bestuur van de sectie Engels werd geflankeerd door ondeugende Fransozen op linkes en de vrolijke Antilliaanse dames die het Papiaments op de kaart zetten aan de rechterkant. De opening werd verzorgd door Wim Daniëls die ons meenam in zijn jeugd toen liefde voor taal als bijwerking optrad van zijn voorhuidsvernauwing. De term ‘hedde gij al sjek op de stok’ kende ik nog niet (waarvoor dank, het geeft een beeld) en meester Wim heeft ook uitgelegd hoe Ibrahim Afellay een en dezelfde is als Bram de Boer. Ik heb zijn boekje ‘verbeter je schrijfstijl’ maar gekocht (wie weet zoek ik een keer op hoe die aanhalingstekens werken).
Workshops – Als het gaat om workshopgevers zit er altijd een stemmetje in mijn hoofd die bedelt: ‘neem me mee, weet waar het over gaat, snap hoe het ECHT werkt, sta met tenminste 1 poot in de klei, inspireer mij en maak me blij’ (zoiets). Dat leidt natuurlijk vanzelf tot 50% teleurstellende workshops op al die conferenties. Ik laat mij altijd misleiden door de teksten in het programma vooraf die reppen over dynamiek, interactiviteit en ‘massa ideeën’ en kies dan verkeerd.
Gelukkig ging het in de middag wel goed met mijn ws keuze. Differentiëren op basis van de ‘hele taak’, daar hadden Babette en Janneke het over. En eerlijk gezegd, niets was echt helemaal nieuw voor me maar de combinatie van hun ervaringen uit de professionele leergemeenschap ‘differentiatie en opbrengstgericht werken bij Engels’, het theoretisch kader en de manier waarop de deelnemers betrokken werden in de werkvormen maakte dat ik heb genoten. Wat neem ik mee?
- De taak centraal, niet de lessen – Fred Janssen (ICLON) legt in 1.50 minuut uit hoe je een ‘betere leerling’ in een reguliere klas setting kunt uitdagen door de taak centraal te stellen:
De eenvoud van deze uitleg maakt differentiatie heel toegankelijk, ook voor docenten die vast zitten aan een methode en vastgestelde toetsing. Ik denk wel dat het verstandig zou zijn om ook een uitdagender taak zou moeten opstellen voor de leerlingen die echt uitgedaagd willen worden. Wel van belang om dan voldoende helderheid te bieden in de stappen/scaffolding die tot de taak leiden en de beschikbare hulpbronnen op maat voor de lerenden.
2. Taak op drie niveaus – Om te illustreren hoe dat werkt, lieten ze deze video zien van een zeer getalenteerde CLIL docente in het basisonderwijs. Zij geeft direct in de instructie drie niveaus aan die leerlingen kunnen kiezen bij hun taak ‘presenteer het weerbericht’.
Het vooraf helder formuleren van drie verschillende niveaus deed bij ons stof opwaaien; niet altijd eenvoudig te realiseren en hoe motiveer je je leerlingen/studenten? Wij concludeerden dat je studenten prima kunt uitdagen in je relatie, feedback en eventueel extra credits maar dat het wel belangrijk is dat er een keuze is, dat de uitdagende taak er niet ‘bovenop’ zou moeten komen maar ‘in plaats van’. En zo kwamen we op de derde mooie prikkel die ik meeneem:
3. ‘de single point rubric’ – Als je vaker iets van mij leest weet je
dat rubrics een soort hobby van mij zijn en dat ik er zelf ook workshops over geef. Maar deze single point rubric kende ik nog niet als stimulans om studenten zelf in staat te stellen een taak op een of twee niveaus ‘hoger’ te formuleren. Dat is al een uitdaging op zich voor onze studenten! 🙂
Tot slot kregen we nog tips uit de eerdergenoemde PLG. Wat mij bijblijft is de tips om je als docent vooral te richten op drie keuzes in je differentiatie, no more, no less. Dank!